ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ
ΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ «ΑΣΗΜΕΝΙΟ ΤΣΟΥΝΑΜΙ»
τοϋ Έμμ. Παναγόπουλου
Άμ. Έπ. Καθηγητοϋ Χειρουργικής
Διευθυντοϋ Χειρουργού Ε.Σ.Υ.
τοϋ Έμμ. Παναγόπουλου
Άμ. Έπ. Καθηγητοϋ Χειρουργικής
Διευθυντοϋ Χειρουργού Ε.Σ.Υ.
Τά τελευταία χρόνια, στίς δυτικές κυρίως κοινωνίες, καταγράφεται μία συνεχής καί σημαντική αύξηση τοϋ πληθυσμού των ήλικιωμένων ατόμων. Ή τεράστια πρόοδος τής ’Ιατρικής τά προηγούμενα 30 χρόνια, είχε ώς άποτέλεσμα τήν αύξηση τού προσδόκιμου έπιβίωσης, πού κατέστησε τούς άνθρώπους σημαντικά μακροβιότερους. Ό γηραιός πληθυσμός όχι μόνον αύξάνεται σέ άπόλυτους άριθμούς, σήμερα ύπολογίζεται σέ 600
έκατομμύρια καί τό 2025 προβλέπεται νά διπλασιασθεΐ, άλλά καί λόγω τής
συνεχιζόμενης ύπογεννητικότητος, στίς δυτικές κυρίως κοινωνίες καί στήν Κίνα (πολιτική τού ένός παιδιού), μεγαλώνει τό ποσοστό του μέσα σέ κάθε κοινωνία. Αύτή ή απόλυτη καί ποσοστιαία μεγέθυνση αύτού τού πληθυσμού, δημιουργεί κοινωνική πίεση. Έτσι πίεση άσκεΐ στό σύστημα ύγείας, άφοΰ αύτός ό πληθυσμός είναι πού καταναλώνει τό μεγαλύτερο μέρος των διαθέσιμων πόρων γιά τήν ύγεία. Πίεση άσκεΐ στο άσφαλιστικό σύστημα, άφοϋ ή μειούμενη άναλογία έργαζομένων πρός συνταξιούχους κλονίζει τίς δυνατότητες των άσφαλιστικών ταμείων. Πίεση άσκεΐ στήν κοινωνία, γιατί ένα μεγάλο ποσοστό αύτού τού πληθυσμού έμφανίζει νοητική έκπτωση, άνοια, νόσο τού Alzheimer, μέ άποτέλεσμα τή μείωση ή καί τήν άπώλεια τής ίκανότητος γιά αύτοεξυπηρέτησή του καί κατά συνέπεια τή μερική ή
άπόλυτη έξάρτησή του άπό τό στενότερο ή εύρύτερο οικογενειακό του περιβάλλον καί τήν κοινωνία. Λόγω τής έντονης κοινωνικής πίεσης, πού αύτός ό συνεχώς αύξανόμενος πληθυσμός των ηλικιωμένων άτόμων άσκεΐ, έχει χαρακτηρισθεΐ ώς ένα «Ασημένιο τσουνάμι» άπό τά «ψαρά-άσημένια» μαλλιά τους. Ή λύση τού προβλήματος προφανώς δέν είναι εύκολη. Όμως ή χρησιμοθηρική καί ώφελιμιστική δυτική κοινωνία είναι πάντα έτοιμη γιά εύκολες, βολικές, κοινωνικά καί οικονομικά άνώδυνες λύσεις. Έτσι πρόσφατα, ό Άγγλος διηγηματογράφος Martin Amis, σέ συνέντευξη πού παραχώρησε καί δημοσιεύθηκε στή Βρετανική έφημερίδα Sunday Times τής 25ης Ίανουαρίου 2010 μέ τήν εύκαιρία τής κυκλοφορίας ενός νέου του βιβλίου, άνοιξε πόλεμο μέ τήν γκρίζα δύναμη τού ηλικιωμένου βρετανικού πληθυσμού καί πρότεινε τό στήσιμο σέ κάθε γωνιά τού δρόμου, θαλάμων εύθανασίας, όπου ή ζωή τών άτόμων αύτών θά τερματίζεται μέ «ένα martini καί ένα μετάλλιο». Ό Martin Amis στή συνέντευξη αύτή διατύπωσε τήν άποψη ότι ή Μ. Βρετανία στά προσεχή 10-15 χρόνια θά άντιμετωπίσει έναν «έμφύλιο πόλεμο» μεταξύ τών νέων καί τών ηλικιωμένων, γιατί τό «άσημένιο τσουνάμι» τού αύξανόμενου πληθυσμού τών ηλικιωμένων θά άσκεΐ συνεχή πίεση στήν κοινωνία.
Αύτό τό «άσημένιο τσουνάμι» ό Amis τό παρομοίωσε μέ εισβολή τρομερών
μεταναστών πού θά κατακλύσουν τά μαγαζιά, τά έστιατόρια καί τίς καφετέριες τής χώρας. Πρέπει νά άναγνωρίσουμε, είπε, ότι μερικές ζωές οδηγούνται σέ άρνητική πορεία, όταν ό πόνος μειώνει σημαντικά τίς έναπομείνασες χαρές. Ακόμη ύποστήριξε ότι «ή θρησκεία έχει βαθιές ρίζες στό Σύνταγμά μας καί στό μυαλό μας καί αύτό είναι κάτι πού πρέπει νά άποβάλουμε». Πολλοί φίλοι του προσπάθησαν νά τόν δικαιολογήσουν, ύποστηρίζοντας ότι ό Amis έχει γιά όλα τά θέματα ύπερβολικό καί σατυρικό λόγο, καθώς καί ό ίδιος παραδέχθηκε, ότι τά περί θαλάμων εύθανασίας είναι ούτοπιστικά καί δέν πρόκειται νά έφαρμοσθούν στό άμεσο τουλάχιστον μέλλον. Όμως μέ τίς θέσεις τού Martin Amis άσχολήθηκαν, έπί σειρά ήμερών, όλες οι βρετανικές έφημερίδες άλλά καί τό διαδίκτυο, όπου πάνω άπό 4.000 ίστότοποι σχολίασαν θετικά ή άρνητικά τίς θέσεις τού Amis.Μάλιστα μέ άφορμή τήν άναφορά τού Amis στό «άσημένιο τσουνάμι», τό περιοδικό
The Economist στό τεύχος τής 4ης Φεβρουάριου 2010 φιλοξένησε άρθρο τού Schumpeter μέ τίτλο: «The Silver Tsounami» - τό «άσημένιο τσουνάμι». Στό άρθρο αύτό άναλύεται τό πρόβλημα τού γηράσκοντος έργατικού δυναμικού καί γίνεται ή διαπίστωση ότι οί μεγάλες έπιχει- ρήσεις τών πλουσίων κρατών μόλις τώρα άρχίζουν νά συνειδητοποιούν ότι βρίσκονται άντιμέτωπες μέ τό πρόβλημα τής διαχείρισης ενός ταχέως γηράσκοντος δυναμικού καί γιά τό όποιο πρόβλημα οί περισσότερες άπό αύτές είναι έντελώς άνέτοιμες. Σχεδόν ταυτόχρονα μέ τίς δηλώσεις τού Martin Amis ένας άλλος συγγραφέας, ό sir Terry Pratchett, μέ άρχόμενο Alzheimer κατά δική του δήλωση, σέ διάλεξη πού έδωσε στό BBC ύπεραμύνθηκε τού δικαιώματος τών άσθενών μέ άνίατες άσθένειες καί τών ήλικιωμένων μέ νοητική έκπτωση νά έπιλέγουν τό πώς καί
τό πότε θά πεθάνουν. Ό Pratchett πρότεινε μάλιστα τή δημιουργία μιάς Δικαστικής Αρχής, τά μέλη τής όποιας θά δρούν γιά τό καλό τής κοινωνίας καί γιά τό καλό τών αίτούντων εύθανασία. Ή έπιτροπή αύτή θά βεβαιώνει ότι οί αίτούντες εύθανασία έχουν πνευματική διαύγεια, είναι καλά ένημερωμένοι καί δέν βρίσκονται ύπό τήν έπήρεια τρίτων. Τά μέλη τής έπιτροπής, ένας δικηγόρος μέ έμπειρία στήν άντιμετώπιση οικογενειακών ζητημάτων καί ένας ιατρός μέ έμπειρία στίς χρόνιες άσθένειες, πρέπει νά έχουν ήλικία άνω τών 45 έτών, ώστε νά έχουν άποκτήσει τό σπάνιο δώρο τής σοφίας, άφού ή σοφία καί ή συμπάθεια σέ αύτή τή Δικαστική Αρχή πρέπει νά στέκονται πλάι-πλάι μέ τόν νόμο. Ακόμη ένας άλλος συγγραφέας, ό Christopher Buck- ley στό διήγημά του “Boomsday” άναφέρεται στόν έπικείμενο πόλεμο τών γενεών καί υιοθετεί τά οφέλη τής μαζικής εύθανασίας, προτείνοντας σέ άντίθεση μέ τόν Martin Amis, πιό έκλεπτυσμένα κίνητρα, όπως φορολογικές έκπτώσεις. Στις Δυτικές κοινωνίες οί ομάδες πού αγωνίζονται γιά τή νομιμοποίηση τής
εύθανασίας, έχουν συνεχή παρουσία καί δράση, καί οί στόχοι τους προωθούνται μέ άργά, άλλά σταθερά βήματα. Απλώς όταν ύπάρχουν δηλώσεις έπωνΰμων, όπως αύτές τού Martin Amis ή όταν κάποιος έπώνυμος σταματήσει τή ζωή του μέ εύθανασία, όπως είναι ή περίπτωση τού διάσημου βρετανοϋ μαέστρου Έντουαρτ Ντάουνς, πού συνέβη τόν Ιούλιο τού 2009 μέ τή βοήθεια τής έλβετικής οργάνωσης Dig- nitas στήν Ζυρίχη, τό όλο ζήτημα τής εύθανασίας φωτίζεται καί προβάλλεται έντονότερα. Τούς τελευταίους
μήνες, πλήν τής πολιτείας Oregon, άλλες δύο πολιτείες τών ΗΠΑ, ή Washington καί ή Montana νομιμοποίησαν τήν ίατρικώς ύποβοηθούμενη αύτοκτονία. Μάλιστα έπειδή ό όρος αύτοκτονία άκούγεται κάπως άποκρουστικά, οί δύο πολιτείες φρόντισαν στις νομοθεσίες τους νά τόν άντικαταστήσουν μέ τόν πιό συμπαθή καί ούδέτερο όρο τής ιατρικής βοήθειας στόν θάνατο. Όμως όποιος καί αν είναι ό όρος, ή πραγματικότητα είναι ή ϊδια. Ή βοήθεια στό θάνατο είναι στήν ούσία μία πράξη αύτοκτονίας μέ ούσίες
πού δυστυχώς συνταγογραφοϋνται άπό ιατρό, πού άσφαλώς φέρει καί τήν ήθική εύθύνη. Σέ παλαιότερες έποχές, τά ήλικιωμένα άτομα άντιμετωπίζονταν μέ σεβασμό καί άγάπη. Ή συσσωρευμένη άπό τή ζωή έμπειρία δημιουργούσε μία σοφία άξιοσέβαστη. Σήμερα ή κοινωνία θεωρεί τούς ήλικιωμένους ώς άχρηστους καταναλωτές τροφής καί πόρων, ώς ένα «τσουνάμι», πού δημιουργεί κοινωνικά προβλήματα! Πρίν μερικά χρόνια κάποιοι έπώνυμοι βιοηθικοί μέ πολύ κυνικό τρόπο διατύπωσαν τήν άποψη ότι γιά τά ήλικιωμένα άτομα μέ χρόνια νοσήματα ή νοητική έκπτωση, ή εύθανασία πρέπει νά είναι όχι μόνο δυνατότητα, άλλά καί ύποχρέωση, γιατί τά άτομα αύτά άποτελούν βάρος γιά τά ίδια, τήν οίκογένειά τους καί τήν κοινωνία!
Ή άποχριστιανοποίηση τών δυτικών κοινωνιών, ή άπομάκρυνσή τους άπό τόν Θεό καί τίς ήθικές άξιες καί ή προσήλωσή τους στό «κατά κόσμον» χρήσιμο καί ώφέλιμο, τίς έχει οδηγήσει στή βίωση ένός πολιτισμού θανάτου, πού συνεχώς γίνεται σκοτεινότερος καί τρομακτικότερος.
Η Δράοη μας Τεύχος 479, ΜΑΙΟΣ 2010
έκατομμύρια καί τό 2025 προβλέπεται νά διπλασιασθεΐ, άλλά καί λόγω τής
συνεχιζόμενης ύπογεννητικότητος, στίς δυτικές κυρίως κοινωνίες καί στήν Κίνα (πολιτική τού ένός παιδιού), μεγαλώνει τό ποσοστό του μέσα σέ κάθε κοινωνία. Αύτή ή απόλυτη καί ποσοστιαία μεγέθυνση αύτού τού πληθυσμού, δημιουργεί κοινωνική πίεση. Έτσι πίεση άσκεΐ στό σύστημα ύγείας, άφοΰ αύτός ό πληθυσμός είναι πού καταναλώνει τό μεγαλύτερο μέρος των διαθέσιμων πόρων γιά τήν ύγεία. Πίεση άσκεΐ στο άσφαλιστικό σύστημα, άφοϋ ή μειούμενη άναλογία έργαζομένων πρός συνταξιούχους κλονίζει τίς δυνατότητες των άσφαλιστικών ταμείων. Πίεση άσκεΐ στήν κοινωνία, γιατί ένα μεγάλο ποσοστό αύτού τού πληθυσμού έμφανίζει νοητική έκπτωση, άνοια, νόσο τού Alzheimer, μέ άποτέλεσμα τή μείωση ή καί τήν άπώλεια τής ίκανότητος γιά αύτοεξυπηρέτησή του καί κατά συνέπεια τή μερική ή
άπόλυτη έξάρτησή του άπό τό στενότερο ή εύρύτερο οικογενειακό του περιβάλλον καί τήν κοινωνία. Λόγω τής έντονης κοινωνικής πίεσης, πού αύτός ό συνεχώς αύξανόμενος πληθυσμός των ηλικιωμένων άτόμων άσκεΐ, έχει χαρακτηρισθεΐ ώς ένα «Ασημένιο τσουνάμι» άπό τά «ψαρά-άσημένια» μαλλιά τους. Ή λύση τού προβλήματος προφανώς δέν είναι εύκολη. Όμως ή χρησιμοθηρική καί ώφελιμιστική δυτική κοινωνία είναι πάντα έτοιμη γιά εύκολες, βολικές, κοινωνικά καί οικονομικά άνώδυνες λύσεις. Έτσι πρόσφατα, ό Άγγλος διηγηματογράφος Martin Amis, σέ συνέντευξη πού παραχώρησε καί δημοσιεύθηκε στή Βρετανική έφημερίδα Sunday Times τής 25ης Ίανουαρίου 2010 μέ τήν εύκαιρία τής κυκλοφορίας ενός νέου του βιβλίου, άνοιξε πόλεμο μέ τήν γκρίζα δύναμη τού ηλικιωμένου βρετανικού πληθυσμού καί πρότεινε τό στήσιμο σέ κάθε γωνιά τού δρόμου, θαλάμων εύθανασίας, όπου ή ζωή τών άτόμων αύτών θά τερματίζεται μέ «ένα martini καί ένα μετάλλιο». Ό Martin Amis στή συνέντευξη αύτή διατύπωσε τήν άποψη ότι ή Μ. Βρετανία στά προσεχή 10-15 χρόνια θά άντιμετωπίσει έναν «έμφύλιο πόλεμο» μεταξύ τών νέων καί τών ηλικιωμένων, γιατί τό «άσημένιο τσουνάμι» τού αύξανόμενου πληθυσμού τών ηλικιωμένων θά άσκεΐ συνεχή πίεση στήν κοινωνία.
Αύτό τό «άσημένιο τσουνάμι» ό Amis τό παρομοίωσε μέ εισβολή τρομερών
μεταναστών πού θά κατακλύσουν τά μαγαζιά, τά έστιατόρια καί τίς καφετέριες τής χώρας. Πρέπει νά άναγνωρίσουμε, είπε, ότι μερικές ζωές οδηγούνται σέ άρνητική πορεία, όταν ό πόνος μειώνει σημαντικά τίς έναπομείνασες χαρές. Ακόμη ύποστήριξε ότι «ή θρησκεία έχει βαθιές ρίζες στό Σύνταγμά μας καί στό μυαλό μας καί αύτό είναι κάτι πού πρέπει νά άποβάλουμε». Πολλοί φίλοι του προσπάθησαν νά τόν δικαιολογήσουν, ύποστηρίζοντας ότι ό Amis έχει γιά όλα τά θέματα ύπερβολικό καί σατυρικό λόγο, καθώς καί ό ίδιος παραδέχθηκε, ότι τά περί θαλάμων εύθανασίας είναι ούτοπιστικά καί δέν πρόκειται νά έφαρμοσθούν στό άμεσο τουλάχιστον μέλλον. Όμως μέ τίς θέσεις τού Martin Amis άσχολήθηκαν, έπί σειρά ήμερών, όλες οι βρετανικές έφημερίδες άλλά καί τό διαδίκτυο, όπου πάνω άπό 4.000 ίστότοποι σχολίασαν θετικά ή άρνητικά τίς θέσεις τού Amis.Μάλιστα μέ άφορμή τήν άναφορά τού Amis στό «άσημένιο τσουνάμι», τό περιοδικό
The Economist στό τεύχος τής 4ης Φεβρουάριου 2010 φιλοξένησε άρθρο τού Schumpeter μέ τίτλο: «The Silver Tsounami» - τό «άσημένιο τσουνάμι». Στό άρθρο αύτό άναλύεται τό πρόβλημα τού γηράσκοντος έργατικού δυναμικού καί γίνεται ή διαπίστωση ότι οί μεγάλες έπιχει- ρήσεις τών πλουσίων κρατών μόλις τώρα άρχίζουν νά συνειδητοποιούν ότι βρίσκονται άντιμέτωπες μέ τό πρόβλημα τής διαχείρισης ενός ταχέως γηράσκοντος δυναμικού καί γιά τό όποιο πρόβλημα οί περισσότερες άπό αύτές είναι έντελώς άνέτοιμες. Σχεδόν ταυτόχρονα μέ τίς δηλώσεις τού Martin Amis ένας άλλος συγγραφέας, ό sir Terry Pratchett, μέ άρχόμενο Alzheimer κατά δική του δήλωση, σέ διάλεξη πού έδωσε στό BBC ύπεραμύνθηκε τού δικαιώματος τών άσθενών μέ άνίατες άσθένειες καί τών ήλικιωμένων μέ νοητική έκπτωση νά έπιλέγουν τό πώς καί
τό πότε θά πεθάνουν. Ό Pratchett πρότεινε μάλιστα τή δημιουργία μιάς Δικαστικής Αρχής, τά μέλη τής όποιας θά δρούν γιά τό καλό τής κοινωνίας καί γιά τό καλό τών αίτούντων εύθανασία. Ή έπιτροπή αύτή θά βεβαιώνει ότι οί αίτούντες εύθανασία έχουν πνευματική διαύγεια, είναι καλά ένημερωμένοι καί δέν βρίσκονται ύπό τήν έπήρεια τρίτων. Τά μέλη τής έπιτροπής, ένας δικηγόρος μέ έμπειρία στήν άντιμετώπιση οικογενειακών ζητημάτων καί ένας ιατρός μέ έμπειρία στίς χρόνιες άσθένειες, πρέπει νά έχουν ήλικία άνω τών 45 έτών, ώστε νά έχουν άποκτήσει τό σπάνιο δώρο τής σοφίας, άφού ή σοφία καί ή συμπάθεια σέ αύτή τή Δικαστική Αρχή πρέπει νά στέκονται πλάι-πλάι μέ τόν νόμο. Ακόμη ένας άλλος συγγραφέας, ό Christopher Buck- ley στό διήγημά του “Boomsday” άναφέρεται στόν έπικείμενο πόλεμο τών γενεών καί υιοθετεί τά οφέλη τής μαζικής εύθανασίας, προτείνοντας σέ άντίθεση μέ τόν Martin Amis, πιό έκλεπτυσμένα κίνητρα, όπως φορολογικές έκπτώσεις. Στις Δυτικές κοινωνίες οί ομάδες πού αγωνίζονται γιά τή νομιμοποίηση τής
εύθανασίας, έχουν συνεχή παρουσία καί δράση, καί οί στόχοι τους προωθούνται μέ άργά, άλλά σταθερά βήματα. Απλώς όταν ύπάρχουν δηλώσεις έπωνΰμων, όπως αύτές τού Martin Amis ή όταν κάποιος έπώνυμος σταματήσει τή ζωή του μέ εύθανασία, όπως είναι ή περίπτωση τού διάσημου βρετανοϋ μαέστρου Έντουαρτ Ντάουνς, πού συνέβη τόν Ιούλιο τού 2009 μέ τή βοήθεια τής έλβετικής οργάνωσης Dig- nitas στήν Ζυρίχη, τό όλο ζήτημα τής εύθανασίας φωτίζεται καί προβάλλεται έντονότερα. Τούς τελευταίους
μήνες, πλήν τής πολιτείας Oregon, άλλες δύο πολιτείες τών ΗΠΑ, ή Washington καί ή Montana νομιμοποίησαν τήν ίατρικώς ύποβοηθούμενη αύτοκτονία. Μάλιστα έπειδή ό όρος αύτοκτονία άκούγεται κάπως άποκρουστικά, οί δύο πολιτείες φρόντισαν στις νομοθεσίες τους νά τόν άντικαταστήσουν μέ τόν πιό συμπαθή καί ούδέτερο όρο τής ιατρικής βοήθειας στόν θάνατο. Όμως όποιος καί αν είναι ό όρος, ή πραγματικότητα είναι ή ϊδια. Ή βοήθεια στό θάνατο είναι στήν ούσία μία πράξη αύτοκτονίας μέ ούσίες
πού δυστυχώς συνταγογραφοϋνται άπό ιατρό, πού άσφαλώς φέρει καί τήν ήθική εύθύνη. Σέ παλαιότερες έποχές, τά ήλικιωμένα άτομα άντιμετωπίζονταν μέ σεβασμό καί άγάπη. Ή συσσωρευμένη άπό τή ζωή έμπειρία δημιουργούσε μία σοφία άξιοσέβαστη. Σήμερα ή κοινωνία θεωρεί τούς ήλικιωμένους ώς άχρηστους καταναλωτές τροφής καί πόρων, ώς ένα «τσουνάμι», πού δημιουργεί κοινωνικά προβλήματα! Πρίν μερικά χρόνια κάποιοι έπώνυμοι βιοηθικοί μέ πολύ κυνικό τρόπο διατύπωσαν τήν άποψη ότι γιά τά ήλικιωμένα άτομα μέ χρόνια νοσήματα ή νοητική έκπτωση, ή εύθανασία πρέπει νά είναι όχι μόνο δυνατότητα, άλλά καί ύποχρέωση, γιατί τά άτομα αύτά άποτελούν βάρος γιά τά ίδια, τήν οίκογένειά τους καί τήν κοινωνία!
Ή άποχριστιανοποίηση τών δυτικών κοινωνιών, ή άπομάκρυνσή τους άπό τόν Θεό καί τίς ήθικές άξιες καί ή προσήλωσή τους στό «κατά κόσμον» χρήσιμο καί ώφέλιμο, τίς έχει οδηγήσει στή βίωση ένός πολιτισμού θανάτου, πού συνεχώς γίνεται σκοτεινότερος καί τρομακτικότερος.
Η Δράοη μας Τεύχος 479, ΜΑΙΟΣ 2010
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου