Της Μαρίας Γιαχνάκη /
briefingnews.gr
Δεν ήταν η πρώτη φορά που κάθισα στο ίδιο γραφείο μαζί του. Δεν ήταν η πρώτη φορά που τον είδα απέναντί μου ετοιμοπόλεμο να μου απαντήσει στις ερωτήσεις μου. Αφορμή αυτήν την φορά για την συνάντησή μας ήταν το νέο του βιβλίο με τίτλο «Αν υπάρχει ζωή, θέλω να ζήσω».
Αλλά ήξερα ότι δεν θα μέναμε μόνο σε αυτό, διότι πάντα μια συνάντηση με τον Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαο είναι ένα ταξίδι που περιἐχει τρικυμίες, φουρτούνες, γαλήνη και ψυχικό ξεσηκωμό.
Διότι ο ίδιος από μόνος του είναι έτσι ένας απρόβλεπτος καπετάνιος που σε φτάνειπάντα και με ασφάλεια στον προορισμό από τον δρόμο που θέλει εκείνος,αλλά σε αφήνει να ζήσεις την μοναδικότητα των εμπειριών του ταξιδιού.
Ίσως κάπως έτσι να ένιωσαν και οι πρωταγωνιστές του βιβλίου του -ένα μάτσο νέοι με αμφιβολίες, εμπειρίες, πληγωμένες σκέψεις και δυσπιστίες- όταν πραγματοποίησαν μαζί του ένα ταξίδι κατά την διάρκεια του οποίου είχαν να κάνουν πολλές ερωτήσεις...Και βέβαια περίμεναν απαντήσεις για το αν υπάρχει ελπίδα, αν υπάρχει Θεός; Πως αποδεικνύεται η ύπαρξη του Θεού κ.λπ.
Το βιβλίο του το διάβασα τρεις φορές, μια χιαστή όπως διαβάζουν οι επαγγελματίες , μια ως κανονική αναγνώστρια και η αλήθεια είναι ότι με κέρδισε και μια τρίτη για να μπορέσω να συνειδητοποιήσω ορισμένα νοήματα και να ευχαριστηθώ περισσότερο κάποιες στιγμές μεταξύ των πρωταγωνιστών. Με κέρδισε βεβαίως ο περιγραφικός λόγος του που με έκανε να βρίσκομαι εκεί δίπλα τους, να ακούω τα λόγια τους, να αντιλαμβάνομαι την σκέψη τους και να νιώθω το χτυποκάρδι της συζήτησης…
Μια παρέα νέων λοιπόν, από τις πολλές που τον επισκέπτονται θέτουν ερωτήματα ζωής στον Μητροπολίτη. Η παρέα αυτή δεν είναι παιδιά της εκκλησίας, είναι νέοι διαφορετικής κουλτούρας μεταξύ τους, με παράσημα ζωής ο καθένας κερδισμένα από την πορεία τους, με τις δικές του ιδέες αναρχίας, αμφισβήτησης, αλλά και αναζήτησης. Τα 100 ερωτήματα που περιγράφονται στο βιβλίο είναι κάποια από τα πολλά που έχει φυλάξει ο συγγραφέας στα κιτάπιατου.
Προσπαθώντας λοιπόν να κάνει την νεαρή παρέα να αναζητήσει την αληθινή ζωή και όχι απαραίτητα να τους πείσει ότι οι δικές του θέσεις για την Εκκλησία είναι οι σωστές, έγραψε το βιβλίο με 100 ερωτήσεις και απαντήσεις για την Πίστη.Στο πρόσφατο βιβλίο σας κεντρικός άξονας της κουβέντας σας προφανώς ήταν η πίστη.
Μέσα σε όλο αυτό το παγκόσμιο παραλήρημα που ζούμε, αυτόπου σήμερα είναι το ζητούμενο είναι η πίστη. Από το έλλειμμά της πάσχουμε. Όσο κι αν σας φαίνεται παράδοξο, το πρώτο δεν είναι η αγάπη. Η δε πίστη δεν είναι κάτι το διανοητικό. Όταν τα κοσμικά,τα ανθρώπινα συστήματα ανεπαρκούν, για να επιβιώσει κανεὶς υπαρξιακά αναζητάει κάτι άλλο. Κάπου εκεί εμφανίζεται ο Θεός.
Η αλήθεια είναι ότι ο σύγχρονος άνθρωπος στερείται εμπειριών πίστεως και εμπιστοσύνης στον Θεό. Αυτό που κυριαρχεί είναι η αμφισβήτηση του Θεού και η παντελής αδιαφορία για Αυτόν. Ο μέσος νέοςσήμερα και αγνοεί τον Θεό και αδιαφορεί και διακατέχεται από μία εκ προοιμίου απορριπτική για την πίστη και την Εκκλησίαπροκατάληψη. Έτσι απορρίπτει και διαγράφει από τη ζωή του ως άχρηστο ή και επικίνδυνο κάτι το εξαιρετικό. Αυτό είναι αδικία όχι απέναντι στην πίστη και στην Εκκλησία αλλά απέναντι στους εαυτούς μας.
Μέσα λοιπόν από αυτόν τον διάλογο ήθελα κατά το δυνατόν να σπάσω αυτές τις προκαταλήψεις,βάζοντας μέσα και τον εαυτό μου, με απόλυτη εξομολογητική διαφάνεια και ειλικρίνεια, διότι κι εγώ πέρασα και περνώ ενίοτε από κάτι τέτοιου τύπου εσωτερικές ταλαντώσεις. Ο σκοπός είναι να δώσω υποψία της αξίας της πίστεως όχι να πείσω. Με το βιβλίο αυτό ήθελα να ανοίξω το θέμα και όχι να το κλείσω.Κάπου γράφετε ότι κάποια στιγμή απογοητευτήκατε από την κουβέντα σας με τα παιδιά.
Αυτό είναι απόδειξη της δικής μου ανελευθερίας, την οποία εξομολογούμαι.Δεν είναι οι άλλοι ανεπαρκείς κι εγώ ο σοφός. Δεν είναι μόνο οι άλλοι προβληματικοί, είμαι κι εγώ.Κι εσείς όμως κάνετε την δική σας αναζήτηση μέσα από αυτήν την συντροφιά του βιβλίου.
Ασφαλώς. Το σημαντικό δεν είναι ότι κάποιος είναι σωστός και κάποιοι λάθος, αλλά ότι όλοι μαζί διψάμε για αλήθεια. Κι εγώ πάντα αναζητώ. Πάντα θέλω να διψώ. Και ακούγοντας και μιλώντας.Αντιληφθήκατε μέσα από αυτό το ταξίδι με την παρέα των νεαρών ότι βρίσκονται ψυχή τε και σώματι μακριά από την έννοια της Εκκλησίας; Ότι βρίσκονται μακριά από τα μυστήριά της, διότι δεν γνωρίζουν καν ότι υπάρχουν ως μυστήρια, αφού κανείς δεν τους έχει μιλήσει ως τώρα;
Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι ή είμαστε χαμένοι ή λάθος ψαγμένοι. Και σίγουρα αποξενωμένοι από τη διάλεκτο, τα μυστήρια, τη ζωή, την εμπειρία της Εκκλησίας. Είναι πολύ επίπεδος ο άνθρωπος ποὺ δεν ξέρει τι είναι η προσευχή, η εξομολόγηση, η ανάσα του Θεού. Αυτό λέει το βιβλίο. Είμαστε ένοχα προκατειλημμένοι και καθόλου υποψιασμένοι.
Μέσα από αυτό θέλω να εκφράσω το τι μεγάλο πράγμα είναι η αναζήτηση του Θεού και ακόμη μεγαλύτερο η συνάντηση μαζί Του.Θεωρείτε ότι οι συντροφιές νέων φεύγουν από σας αλλαγμένοι, υποψιασμένοι;
Υποψιασμένοι ναί, αλλαγμένοι δεν το ξέρω. Δεν είναι εύκολο πράγμα αυτό.
Νομίζω όμως ότι ενώ συχνά φεύγουν με έναν αρχικό ενθουσιασμό, έξω...φυσάει πολύ. Οι μέριμνες,οι κοινωνικοί επηρεασμοί,οι αναστατώσεις, οι συγκεχυμένες ιδεολογίες, η καθημερινότητα, η πεζότητα, όλα αυτά κάνουν τους ανθρώπους να ξεχνούντην έκπληξη της αλήθειας και να βρίσκονται με το κεφάλι βουτηγμένο κάτω στην πραγματικότητα του ψέματος. Έτσι είμαστε οι άνθρωποι. Πολλές φορές ακούμε κάτι, ενθουσιαζόμαστε και μετά το ξεχνάμε το προσπερνάμε. Το followupσε αυτά είναι το πιο σημαντικό από όλα. Η αρχική αφορμή θέλει τη διαρκή ανζωπύρωσή της.
Εσείς τι αποκομίσατε από αυτήν την συντροφιά του βιβλίου, η οποία βέβαια εκπροσωπεί και άλλες πολλές τέτοιες συντροφιές που ξέρουμε ότι σας επισκέπτονται;
Από αυτά τα πρόσωπα το πιο σημαντικό είναι η Μαρίτα. Ήταν πιο ουσιαστική, πιο ταπεινή, δεν είχε ειρωνεία. Η άλλη κοπέλλα, η Έλενα, ήταν πιο επαναστατική, αναρχική, με ευαισθησίες εσωτερικές, η οποία με έναν ελεύθερο τρόπο άνοιξε την πόρτα της ψυχής της και αφού χτυπήθηκε στη ζωή, τώρα η ελπίδα της είναι ο Θεός.
Η πορεία αρχίζει από την υποψία, ακολουθεί η πίστη,η ελπίδα, η συνάντηση, η βίωση. Όλα έχουν το βάρος και την αξία τους. Για να πέσει ένας τοίχος δεν πέφτει με το πρώτο χτύπημα. Θα χτυπήσεις, θα ξαναχτυπήσεις και το πρώτο ράγισμα μπορεί να εμφανιστεί μετά από 15,20 χτυπήματα. Αν δεν είχαν προηγηθεί όμως τα προηγούμενα αφανούς αποτελέσματος χτυπήματα, το τελευταίο δεν θα κατάφερνε τίποτα. Εγώ δεν περιμένω κάτι άλλο από το να μιλήσουμε αληθινά. Και αυτό υπήρξε με όλους.
Στο βιβλίο αυτό στην ουσία δεν εμφανίζετε και πολύ εύκολο τον δρόμο να φτάσεις στον Θεό αντιθέτως τονίζετε το πόσο στενή είναι η πύλη που οδηγεί σε αυτόν.
Δεν έχετε δίκιο. Δεν ασχολούμαι με τη δυσκολία ή την άνεση του πράγματος. Δεν έχει καμία σημασία αν ο δρόμος είναι εύκολος ή δύσκολος. Είναι όμως άληθινός και όμορφος. Γι αυτό και δεν προσπαθώ να πείσω, αλλά να δείξω. Γι’ αυτό και αφήνω ελεύθερο τον συνομιλητή να αποφασίσει. Έτσι νομίζω.Είναι ηθική ικανοποίηση για σας, όταν οι νέοι σας πλησιάζουν;
Αισθάνομαι μια χαρά, γιατί μοιράζομαι την αλήθεια. Όταν προσφέρεις κάτι που νιώθεις ότι είναι πολύτιμο, βλέπεις ότι ο άλλος αρχικά διστάζει, μετά σε πλησιάζει και στη συνέχεια γίνεται συνδαιτημόνας, αρχίζει πλέον να κοινωνεί μαζί σου κάτι πολύ μεγάλο, τότε πώς να μην έχεις χαρά; Στο κάτω-κάτω έτσι καταξιώνεται και η αποστολή μου.
Βέβαια φαντάζομαι ότι στην αρχή σίγουρα τους ελκύει το γεγονός του κάπως εντυπωσιακού επιστημονικού σας παρελθόντος.
Αυτό είναι αλήθεια. Είναι άχαρο να το πούμε, αλλά αυτό είναι το κλειδί της πόρτας. Επειδή λοιπόν έχει μια αίγλη ο κόσμος των φυσικών και θετικών επιστημών και υπάρχει ένα ανάλογο βιογραφικόδικό μου,ίσως ασυνήθιστο για κληρικό, νομίζω ότι αρκετοί από κει ξεκινούν.
Οι άνθρωποι έμαθαν να πιστεύουν στην επιστήμη. Δεν τα ξέρουν όλα αυτά που λέει η επιστήμη αλλά τα πιστεύουν. Εγώ αντίθετα πιστεύω στον Θεό. Αυτόν εμπιστεύομαι. Απόλυτα. Γνώρισα την επιστήμη, έκανα έρευνα,βρήκα μόνος μου,ψηλάφισα το άγνωστο. Για να το κάνω αυτό πίστεψα σε άλλους. Τώρα ψηλαφώ τα του Θεού.Είναι πολύ καλύτερα.Υπάρχουν στοιχεία από τις επαφές σας με τους νέους που δεν έχουν γραφεί σε αυτό το βιβλίο;
Ασφαλώς και πολλά. Αυτό που με περιόρισε ήταν ο στόχος των 100 ερωτημάτων. Σκέπτομαι να προχωρήσω και σε δεύτερο και τρίτο βιβλίο. Το πρώτο είναι «τοχτύπημα της πόρτας»,η υποψία του Θεού, η πρώτη πίστη. Το επόμενο θα είναι «το άνοιγμα», η πορεία προς τον Θεό. Ελπίζω να κλείσω με την«επίσκεψη του Θεού»,δηλαδήμε τις γεύσεις της κοινωνίας με τον Θεό.Σας επισκέπτονται πάρα πολλοί νέοι, η επιλογή των νεαρών πρωταγωνιστών αυτού του βιβλίου πως έγινε;
Αυθόρμητα,για να έχουμε μια σφαιρική κατάθεση προβληματισμού. Έτσι, ο ένας είναι άνθρωπος της Εκκλησίας, ο δεύτερος μιας διαφορετικής παιδείαςπου αντέδρασε. Άλλος είναι εντελώς άσχετος και αδιάφορος. Η μία κοπέλλα λίγο ψάχνεται. Η άλλη ψάχτηκε, πάλεψε και βρέθηκε κάπου. Είναι διακριτική, μένει στο τέλος και δεν μιλάει. Όλοι είναι υπαρκτά πρόσωπα.Αρχίσατε αυτό το βιβλίο να γράφετε σε κάποιες πολύ προσωπικές σας στιγμές, όταν ήσασταν απομονωμένος από τον κόσμο.Ήταν τυχαίο;
Δεν ξέρω. Μου προέκυψε σε ένα ερημητήριο του Αγίου Όρους. Δεν είχα ηλεκτρικό ρεύμα, σχεδόν τίποτα. Βρήκα εκεί κάτι κόλλες χαρτί, είχα κι ένα στυλό κι άρχισα να γράφω πολύ πυκνά με το χέρι, διότι δεν ήταν αρκετό το χαρτί
Μετά απόπέντε μήνες, βρέθηκα πάλι σε ένα ερημητήριο, αυτή τη φορά στην Πάτμο. Εκεί ολοκλήρωσατον διάλογο. Δεν υπήρχε καμία άλλη σκοπιμότητα. Βγήκε αυθόρμητα. Η ησυχία όμως και η έρημος βοηθάει πολύ.Ένα χρόνο μετά την περσινή μας συνάντηση συνεχίζετε να βλέπετε κόσμο , νέους οικογένειες ανθρώπους που χτυπήθηκαν από την κρίση. Πιστεύετε ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα αντέξουν τα χτυπήματα αυτά όσο συνεχίζεται η κρίση;
Θα σας πω πως αισθάνομαι. Δεν έχω πολλή ελπίδα ότι θα ξεφύγουμε από αυτό που μας ετοιμάσανε, από αυτό στο οποίο μας παγίδευσαν. Ελπίδα θα είχα μόνο αν ξυπνούσαμε ως λαός. Δυστυχώς όμως δεν φαίνονται σημάδια αφύπνισης. Ο λαός συνεχίζει να κοιμάται, αν και είναι στα όρια της αντοχής του. Θα δείτε με τι κριτήριο θα ψηφίσουμε. Εντελώς επιπόλαια.
Παρόλα αυτά δεν βλέπουμε τον κόσμο να στρέφεται αλλού να αναζητά λύσεις που θα τον σώσουν και θα τον ηρεμήσουν αλλά παλεύει με τα γήινα, τα υλικά.
Είναι σαφές ότι θα πρέπει να υπάρξει στροφή προς άλλες κατευθύνσεις. Για παράδειγμαείναι μεγάλες σταθερές η Εκκλησία και η πίστη,και δοκιμασμένες. Αλλά μη αξιοποιημένες. Αντίθετα υπάρχει και ύβρις και περιφρόνηση και συκοφαντική δυσφήμησή τους. Και όμως εκεί κρύβεται και το μυστικό και η ελπίδα. Το φοβερο είναι ότι ούτε η Εκκλησία δραστηριοποιείται ούτε και η κοινωνία ανταποκρίνεται.
Δεν έχω την ελπίδα ότι αυτός ο τρικυμισμένος ωκεανός εύκολα θα ηρεμήσει. Έχω όμως την χαρά και τη βεβαιότητα ότι οι νησίδες που υπάρχουν μέσα σε αυτόν τον ωκεανό θα συνεχίσουν να υπάρχουν και θα αποτελούν καταφύγιο όσων ναυαγών τις επιλέξουν.Ναι αλλά έτσι θα προχωρήσει η ζωή μας; προσπαθώντας να πιαστούμε από κάπου μέσα στον ωκεανό;
Φυσικά. Έτσι είναι όλη η ιστορία,τρικυμισμένος ωκεανός. Πόλεμοι, καταστροφές, αρρώστιες, επιδημίες, αποστασία, αμαρτία, μιά διαρκούσα κρίση.
Δυστυχὠς,η ελπίδα μας επικεντρώνεται στη λύση του οικονομικού προβλήματος. Γιατί η ευμάρεια έγινε ο θεός μας. Είναι πολύ λίγο αυτό.
Βέβαια, η κρίση μπορεί να γεννήσει αξίες και αυτές πολιτισμό. Μακάρι να συμβεί κάτι τέτοιο. Από την άλλη όλα δείχνουν πως οι κοινωνίες μας πορεύονται προς αποστασία προς πνευματική αυτοκαταστροφή. Κάτι τέτοιο οδηγεί νομοτελειακά στην
πείνα, στον λοιμό, στη στέρηση, στον θάνατο.
Σε αυτό το απόσπασμα του βιβλίου δίνεται μια ουσιαστική εξήγησηγια τις επιλογές του μετά την λαμπρή του πορεία στο χώρο των επιστημών
Συνεπώς, δεν έχω καμία ελπίδα, έτσι όπως την θέλει η κοσμική αντίληψη. Είμαι όμως γεμάτος από ελπίδα, όπως την κατανοεί η Εκκλησία.
Γι αυτό έγραψα και το βιβλίο. Με πολλή ελπίδα. Θες ελπίδα; Ζήσε με πίστη στον Θεό. Αρνείσαι την πίστη; Δεν έχεις ελπίδα. Αυτός είναι ένας παγκόσμιος νόμος με διαχρονική ισχύ.Ο τίτλος του βιβλίου σας είναι και σημαδιακός και επίκαιρος;
Ο τίτλος του βιβλίου προέρχεται από τα λεγόμενα ενός ανθρώπου που ψάχνεται. Δεν ξέρω αν είναι πιστός και δεν τὸ ξέρει ούτε ο ίδιος, αλλά είναι ένας άνθρωπος ειλικρινής, και με πολύ πόνο είπε αυτό: «Αν υπάρχει ζωή, θέλω να ζήσω».
Σήμερα γιατί αυξάνονται οι αυτοκτονίες; Γιατί δεν θέλουν να ζήσουν οι άνθρωποι; Γιατί δεν πιστεύουν στην ζωή. Δεν έχουν ελπίδα. Έρχεται αυτό το βιβλίο και τι λέει; Αν υπάρχει ζωή θέλω να ζήσω. Η ελπίδα και η ζωή είναι μονόδρομος. Και λέγεται πίστη. Με την πίστη και στα γεράματα και στις δοκιμασίες και στερήσεις του είναι κανείς νεανικός, γεμάτος ζωή. Διαφορετικά και στα νιάτα του είναι γηρασμένος.
Συνάντησα πρόσφατα τον αρχιεπίσκοπο Αλβανίας που είναι κοντά 84 ετών, στην δύση της βιολογικής του ζωής, στην κάμψη της πνευματικής και κοινωνικής αποστολής του και όμως είναι γεμάτος οράματα... Έχει αρχή στη δύση του. Είναι νέος στα 84. Αυτό είναι η Εκκλησία.
Έτσι που πάει ο κόσμος θα ταλαιπωρείται, θα μπερδεύεται με τον εαυτό του, θα αυτοκαταστρέφεται, θα παίρνει μερικές ανάσες και μετά πάλι στην παρακμιακή του πορεία.
Υπάρχει όμως απαξίωση για την Εκκλησία και από τους πολιτικούς και από την κοινωνία γενικότερα. Ήλπιζα ότι μέσα από αυτήν την οικονομική κρίση θα υπήρχε μια άλλη στάση για την Εκκλησία. Αυτό εμένα προσωπικά με απογοητεύει.
Εσείς έχετε απογοητευτεί από αυτό, εγώ απογοητεύομαι που δεν υπάρχει αφύπνιση στο εκκλησιαστικό σώμα. Να καταλάβουμε τι θησαυρό κρατάμε και πώς αυτόν θα τον ζήσουμε και θα τον προσφέρουμε. Διότι δεν φταίει μόνο η κοινωνία και οι άλλοι,φταίμε κυρίως εμείς.
Αν οι άνθρωποι που έχουν διαγράψει την Εκκλησία μέσα τους,κάποτε την γνώριζαν,ίσως θα την ζούσαν καλύτερα από εμάς.
Τα παιδιά του βιβλίου ήταν τέτοια παιδιά. Νέοι άνθρωποι που θα μπορούσαν να ζήσουν αυθεντικότερα από μένα αυτό που εγώ τους μετέφερα.Οι πολιτικοί μας τι ρόλο παίζουν στην ζωή μας στην καθημερινότητά μας στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε τώρα ως χώρα;
Το πρόβλημά μας καταρχήν ξεκινάει από την παιδεία και για αυτό ευθύνεται ο πολιτικός κόσμος.
Το πόσο ευθύνεται ο πολιτικός κόσμος για την κατάντια του λαού μας δεν θα σας το πω εγώ, αλλά θα σας αναφέρω μια δήλωση του Πούτιν πριν από μερικούς μήνες : «Εμείς στην χώρα μας έχουμε πολλές θρησκείες και γι αυτό στηρίζουμε την ανεξιθρησκεία.
Παραταύτα, δίνουμε ειδικά προνόμια στην Ορθόδοξη Εκκλησία για τρεις λόγους: Ο πρώτος είναι γιατί αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο και ρίζα της ταυτότητας, του πολιτισμού και της ιστορίας μας. Δεύτερον γιατί θέλουμε να δημιουργήσουμε μια κοινωνία που θα στηρίζεται στις ηθικές αξίες και δεν βρίσκουμε καλύτερη ηθική από την ηθική του Ευαγγελίου.Και τρίτον γιατί δεν θέλουμε να κάνουμε το λάθος που έκανε η δύση,η οποία έφτιαξε μια κοινωνίαόπου ντρέπεσαι να πεις ότι πιστεύεις στον Θεό».
Αυτή είναι πολιτική δήλωση, αλλά είναι και πνευματική δήλωση. Αυτό απορώ γιατί δεν το λένε οι δικοί μας.Πώς καταφέραμε να θεωρούμε ταμπού την ίδια μας την πίστη και να φοβόμαστε να την ομολογήσουμε μην τυχόν και μας πουν γραφικούς;
Διότι είμαστε παράγωγα της Δύσης που ξέχασαν τον θησαυρό της Ανατολής.Πάρτε έναν Έλληνα που έχει μέσα του Καππαδοκία, που έχει στοιχεία μιας τέτοιας παράδοσης. Αυτά μας τα αφαιρέσανε και μας έκαναν να χωνέψουμε όλον τον ορθολογισμό της Δύσης.
Γι αυτό έχουμε και πνευματική φτώχεια οι Έλληνες πιστεύω.
Έχουμε όμως σπόρο και ο σπόρος μπορεί να βλαστήσει. Πατάμε πάνω σε πλούσια γη, σε αμύθητο ορυκτό πλούτο. Πατάμε πάνω και σε ασύλληπτο πνευματικό πολιτισμό. Καιρός να αρχίσουμε τις πνευματικές μας... εξορύξεις. Αρνηθήκαμε τον θησαυρό μας και πέσαμε στα ξυλοκέρατα του ορθολογισμού,του συμφέροντος, της φθοράς, της μη ελπίδας.Για αυτήν την νέα γενιά βλέπετε φως;
Μόνον αν κατανοήσει την ταυτότητά της.
Είναι σε χειρότερη κατάσταση αυτοί που γνώρισαν τον πλούτο του πολιτισμού μας,τις ρίζες μας και στην πορεία τον έχασαν ή αυτοί που δεν έχουν καθόλου στοιχεία τέτοια μέσα τους, όπως οι νέες γενιές, αφού κανείς δεν τους τα μεταφέρει;
Τί σημασία έχει το τί είναι χειρότερο; Ας ψάξουμε για το καλύτερο. Η αλήθεια είναι ότι διακόπηκε η μεταλαμπάδευση της πνευματικής παράδοσής μας. Αποτέλεσμα οι νέοι να μην έχουν τέτοιες εμπειρίες.Υπάρχει όμως σπόρος, ίσως δύσκολα ανιχνεύσιμος. Πάντως υπάρχει.
Αυτή η διαπίστωση μου συντηρεί και την ελπίδα. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι ένα νέο παιδί που τα βλέπει όλα μαύρα, αν του δώσεις έναν θησαυρό, δεν θα τον δεχθεί. Μπορεί να δυσκολεύεται να το πιστέψει αμέσως. Στην Εκκλησία μέσα υπήρξαν μεγάλοι άγιοι που ήταν αρνητές ή διώκτες. Ο Παύλος ήταν διώκτης. Κουβαλούσε προκατάληψη. Ο Μωυσής ο Αιθίοπας ήταν σκληρός άνθρωπος. Οι τελώνες για τους οποίους μιλάει το Ευαγγέλιο, οι πόρνες, ο ληστής στον σταυρό. Ο Θεός είναι ζωντανός.Μου είναι δύσκολο να πω ότι δεν υπάρχουν ελπίδες.Εγώ όμως θα περίμενα από το σώμα της εκκλησίας πιο ουσιαστική παρουσία στην κοινωνία όχι μόνο τώρα με την οικονομική κρίση, αλλά από το παρελθόν προκειμένου να ήταν ο κόσμος τώρα προετοιμασμένος τουλάχιστον πνευματικά.
Μπορεί να έχετε και δίκιο. Ως Εκκλησία, θα έπρεπε να έχουμε λίγο και αυθεντικό λόγο, συνέπεια και αληθινή ζωή. Η Εκκλησία είναι χάρις, σημεία και πολύ λιγότερο λόγος. Και υπάρχουν αυτά τα στοιχεία.
Έζησα αυτές τις μέρες την απόγνωση των ανθρώπων, τον πόνο , την έσχατη ανάγκη τους, τον αποπροσανατολισμό τους, είναι χαμένοι, δεν ξέρουν από πού να πιαστούν. Είναι σε αδιέξοδο,σε υπαρξιακό πανικό. Από την άλλη μεριά ζω και μιαν αρχοντιά, έναν πλούτο, εξαιρετικών ανθρώπων και πράξεων.
Υπάρχει και πλεόνασμα καλού και θεϊκής παρουσίας.
Και σήμερα μπορούμε να πούμε: ζει Κύριος. Ζούμε ταυτόχρονα τον μεγάλο πόνο και την μεγάλη παρηγορία. Την αποστασία και τη χάρι. Αν ήμουν ο μεγαλύτερος άθεος,με αυτά που βλέπω θα πίστευα στον Θεό.
Τελειώνοντας την συνέντευξη συνειδητοποίησα ότι στάθηκε η αιτία για άλλο ένα ουσιαστικό απόγευμα από πλευράς ανταλλαγής απόψεων . Όμως από αυτήν την συνάντηση πήρα πολλά όχι μόνο για τους αναγνώστες αλλά και για μένα την ίδια που έμαθα και άλλα και άλλα …για τον άσβεστο πόθο του να πρωτοστατήσει σε κινήσεις που θα στηρίξουν τον τόπο . Κινήσεις που θα περίμενε κανείς να δει από πολιτικούς και αρμόδιους φορείς. Όμως δεν είναι της ώρας κι ελπίζω σύντομα να δούμε τα σπουδαία…Εκδόσεις ΙΜΜΛ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ: ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ “Ο ΣΩΤΗΡ”
Σόλωνος 100 – 106 80 Ἀθήνα
Τηλ: 210-3624349 – fax: 210-3637108
email: kentriko@osotir.org
Ηλεκτρονικό Κατάστημα http://osotir.org/shop/
Ας σημειωθεί ότι τα έσοδα από το βιβλίο θα διατεθούν στην ενίσχυση του Κέντρου Ανακουφιστικής Φροντίδας “Γαλιλαία” της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσογαίας και Λαυρεωτικής.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που κάθισα στο ίδιο γραφείο μαζί του. Δεν ήταν η πρώτη φορά που τον είδα απέναντί μου ετοιμοπόλεμο να μου απαντήσει στις ερωτήσεις μου. Αφορμή αυτήν την φορά για την συνάντησή μας ήταν το νέο του βιβλίο με τίτλο «Αν υπάρχει ζωή, θέλω να ζήσω».
Αλλά ήξερα ότι δεν θα μέναμε μόνο σε αυτό, διότι πάντα μια συνάντηση με τον Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαο είναι ένα ταξίδι που περιἐχει τρικυμίες, φουρτούνες, γαλήνη και ψυχικό ξεσηκωμό.
Διότι ο ίδιος από μόνος του είναι έτσι ένας απρόβλεπτος καπετάνιος που σε φτάνειπάντα και με ασφάλεια στον προορισμό από τον δρόμο που θέλει εκείνος,αλλά σε αφήνει να ζήσεις την μοναδικότητα των εμπειριών του ταξιδιού.
Ίσως κάπως έτσι να ένιωσαν και οι πρωταγωνιστές του βιβλίου του -ένα μάτσο νέοι με αμφιβολίες, εμπειρίες, πληγωμένες σκέψεις και δυσπιστίες- όταν πραγματοποίησαν μαζί του ένα ταξίδι κατά την διάρκεια του οποίου είχαν να κάνουν πολλές ερωτήσεις...Και βέβαια περίμεναν απαντήσεις για το αν υπάρχει ελπίδα, αν υπάρχει Θεός; Πως αποδεικνύεται η ύπαρξη του Θεού κ.λπ.
Το βιβλίο του το διάβασα τρεις φορές, μια χιαστή όπως διαβάζουν οι επαγγελματίες , μια ως κανονική αναγνώστρια και η αλήθεια είναι ότι με κέρδισε και μια τρίτη για να μπορέσω να συνειδητοποιήσω ορισμένα νοήματα και να ευχαριστηθώ περισσότερο κάποιες στιγμές μεταξύ των πρωταγωνιστών. Με κέρδισε βεβαίως ο περιγραφικός λόγος του που με έκανε να βρίσκομαι εκεί δίπλα τους, να ακούω τα λόγια τους, να αντιλαμβάνομαι την σκέψη τους και να νιώθω το χτυποκάρδι της συζήτησης…
Μια παρέα νέων λοιπόν, από τις πολλές που τον επισκέπτονται θέτουν ερωτήματα ζωής στον Μητροπολίτη. Η παρέα αυτή δεν είναι παιδιά της εκκλησίας, είναι νέοι διαφορετικής κουλτούρας μεταξύ τους, με παράσημα ζωής ο καθένας κερδισμένα από την πορεία τους, με τις δικές του ιδέες αναρχίας, αμφισβήτησης, αλλά και αναζήτησης. Τα 100 ερωτήματα που περιγράφονται στο βιβλίο είναι κάποια από τα πολλά που έχει φυλάξει ο συγγραφέας στα κιτάπιατου.
Προσπαθώντας λοιπόν να κάνει την νεαρή παρέα να αναζητήσει την αληθινή ζωή και όχι απαραίτητα να τους πείσει ότι οι δικές του θέσεις για την Εκκλησία είναι οι σωστές, έγραψε το βιβλίο με 100 ερωτήσεις και απαντήσεις για την Πίστη.Στο πρόσφατο βιβλίο σας κεντρικός άξονας της κουβέντας σας προφανώς ήταν η πίστη.
Μέσα σε όλο αυτό το παγκόσμιο παραλήρημα που ζούμε, αυτόπου σήμερα είναι το ζητούμενο είναι η πίστη. Από το έλλειμμά της πάσχουμε. Όσο κι αν σας φαίνεται παράδοξο, το πρώτο δεν είναι η αγάπη. Η δε πίστη δεν είναι κάτι το διανοητικό. Όταν τα κοσμικά,τα ανθρώπινα συστήματα ανεπαρκούν, για να επιβιώσει κανεὶς υπαρξιακά αναζητάει κάτι άλλο. Κάπου εκεί εμφανίζεται ο Θεός.
Η αλήθεια είναι ότι ο σύγχρονος άνθρωπος στερείται εμπειριών πίστεως και εμπιστοσύνης στον Θεό. Αυτό που κυριαρχεί είναι η αμφισβήτηση του Θεού και η παντελής αδιαφορία για Αυτόν. Ο μέσος νέοςσήμερα και αγνοεί τον Θεό και αδιαφορεί και διακατέχεται από μία εκ προοιμίου απορριπτική για την πίστη και την Εκκλησίαπροκατάληψη. Έτσι απορρίπτει και διαγράφει από τη ζωή του ως άχρηστο ή και επικίνδυνο κάτι το εξαιρετικό. Αυτό είναι αδικία όχι απέναντι στην πίστη και στην Εκκλησία αλλά απέναντι στους εαυτούς μας.
Μέσα λοιπόν από αυτόν τον διάλογο ήθελα κατά το δυνατόν να σπάσω αυτές τις προκαταλήψεις,βάζοντας μέσα και τον εαυτό μου, με απόλυτη εξομολογητική διαφάνεια και ειλικρίνεια, διότι κι εγώ πέρασα και περνώ ενίοτε από κάτι τέτοιου τύπου εσωτερικές ταλαντώσεις. Ο σκοπός είναι να δώσω υποψία της αξίας της πίστεως όχι να πείσω. Με το βιβλίο αυτό ήθελα να ανοίξω το θέμα και όχι να το κλείσω.Κάπου γράφετε ότι κάποια στιγμή απογοητευτήκατε από την κουβέντα σας με τα παιδιά.
Αυτό είναι απόδειξη της δικής μου ανελευθερίας, την οποία εξομολογούμαι.Δεν είναι οι άλλοι ανεπαρκείς κι εγώ ο σοφός. Δεν είναι μόνο οι άλλοι προβληματικοί, είμαι κι εγώ.Κι εσείς όμως κάνετε την δική σας αναζήτηση μέσα από αυτήν την συντροφιά του βιβλίου.
Ασφαλώς. Το σημαντικό δεν είναι ότι κάποιος είναι σωστός και κάποιοι λάθος, αλλά ότι όλοι μαζί διψάμε για αλήθεια. Κι εγώ πάντα αναζητώ. Πάντα θέλω να διψώ. Και ακούγοντας και μιλώντας.Αντιληφθήκατε μέσα από αυτό το ταξίδι με την παρέα των νεαρών ότι βρίσκονται ψυχή τε και σώματι μακριά από την έννοια της Εκκλησίας; Ότι βρίσκονται μακριά από τα μυστήριά της, διότι δεν γνωρίζουν καν ότι υπάρχουν ως μυστήρια, αφού κανείς δεν τους έχει μιλήσει ως τώρα;
Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι ή είμαστε χαμένοι ή λάθος ψαγμένοι. Και σίγουρα αποξενωμένοι από τη διάλεκτο, τα μυστήρια, τη ζωή, την εμπειρία της Εκκλησίας. Είναι πολύ επίπεδος ο άνθρωπος ποὺ δεν ξέρει τι είναι η προσευχή, η εξομολόγηση, η ανάσα του Θεού. Αυτό λέει το βιβλίο. Είμαστε ένοχα προκατειλημμένοι και καθόλου υποψιασμένοι.
Μέσα από αυτό θέλω να εκφράσω το τι μεγάλο πράγμα είναι η αναζήτηση του Θεού και ακόμη μεγαλύτερο η συνάντηση μαζί Του.Θεωρείτε ότι οι συντροφιές νέων φεύγουν από σας αλλαγμένοι, υποψιασμένοι;
Υποψιασμένοι ναί, αλλαγμένοι δεν το ξέρω. Δεν είναι εύκολο πράγμα αυτό.
Νομίζω όμως ότι ενώ συχνά φεύγουν με έναν αρχικό ενθουσιασμό, έξω...φυσάει πολύ. Οι μέριμνες,οι κοινωνικοί επηρεασμοί,οι αναστατώσεις, οι συγκεχυμένες ιδεολογίες, η καθημερινότητα, η πεζότητα, όλα αυτά κάνουν τους ανθρώπους να ξεχνούντην έκπληξη της αλήθειας και να βρίσκονται με το κεφάλι βουτηγμένο κάτω στην πραγματικότητα του ψέματος. Έτσι είμαστε οι άνθρωποι. Πολλές φορές ακούμε κάτι, ενθουσιαζόμαστε και μετά το ξεχνάμε το προσπερνάμε. Το followupσε αυτά είναι το πιο σημαντικό από όλα. Η αρχική αφορμή θέλει τη διαρκή ανζωπύρωσή της.
Εσείς τι αποκομίσατε από αυτήν την συντροφιά του βιβλίου, η οποία βέβαια εκπροσωπεί και άλλες πολλές τέτοιες συντροφιές που ξέρουμε ότι σας επισκέπτονται;
Από αυτά τα πρόσωπα το πιο σημαντικό είναι η Μαρίτα. Ήταν πιο ουσιαστική, πιο ταπεινή, δεν είχε ειρωνεία. Η άλλη κοπέλλα, η Έλενα, ήταν πιο επαναστατική, αναρχική, με ευαισθησίες εσωτερικές, η οποία με έναν ελεύθερο τρόπο άνοιξε την πόρτα της ψυχής της και αφού χτυπήθηκε στη ζωή, τώρα η ελπίδα της είναι ο Θεός.
Η πορεία αρχίζει από την υποψία, ακολουθεί η πίστη,η ελπίδα, η συνάντηση, η βίωση. Όλα έχουν το βάρος και την αξία τους. Για να πέσει ένας τοίχος δεν πέφτει με το πρώτο χτύπημα. Θα χτυπήσεις, θα ξαναχτυπήσεις και το πρώτο ράγισμα μπορεί να εμφανιστεί μετά από 15,20 χτυπήματα. Αν δεν είχαν προηγηθεί όμως τα προηγούμενα αφανούς αποτελέσματος χτυπήματα, το τελευταίο δεν θα κατάφερνε τίποτα. Εγώ δεν περιμένω κάτι άλλο από το να μιλήσουμε αληθινά. Και αυτό υπήρξε με όλους.
Στο βιβλίο αυτό στην ουσία δεν εμφανίζετε και πολύ εύκολο τον δρόμο να φτάσεις στον Θεό αντιθέτως τονίζετε το πόσο στενή είναι η πύλη που οδηγεί σε αυτόν.
Δεν έχετε δίκιο. Δεν ασχολούμαι με τη δυσκολία ή την άνεση του πράγματος. Δεν έχει καμία σημασία αν ο δρόμος είναι εύκολος ή δύσκολος. Είναι όμως άληθινός και όμορφος. Γι αυτό και δεν προσπαθώ να πείσω, αλλά να δείξω. Γι’ αυτό και αφήνω ελεύθερο τον συνομιλητή να αποφασίσει. Έτσι νομίζω.Είναι ηθική ικανοποίηση για σας, όταν οι νέοι σας πλησιάζουν;
Αισθάνομαι μια χαρά, γιατί μοιράζομαι την αλήθεια. Όταν προσφέρεις κάτι που νιώθεις ότι είναι πολύτιμο, βλέπεις ότι ο άλλος αρχικά διστάζει, μετά σε πλησιάζει και στη συνέχεια γίνεται συνδαιτημόνας, αρχίζει πλέον να κοινωνεί μαζί σου κάτι πολύ μεγάλο, τότε πώς να μην έχεις χαρά; Στο κάτω-κάτω έτσι καταξιώνεται και η αποστολή μου.
Βέβαια φαντάζομαι ότι στην αρχή σίγουρα τους ελκύει το γεγονός του κάπως εντυπωσιακού επιστημονικού σας παρελθόντος.
Αυτό είναι αλήθεια. Είναι άχαρο να το πούμε, αλλά αυτό είναι το κλειδί της πόρτας. Επειδή λοιπόν έχει μια αίγλη ο κόσμος των φυσικών και θετικών επιστημών και υπάρχει ένα ανάλογο βιογραφικόδικό μου,ίσως ασυνήθιστο για κληρικό, νομίζω ότι αρκετοί από κει ξεκινούν.
Οι άνθρωποι έμαθαν να πιστεύουν στην επιστήμη. Δεν τα ξέρουν όλα αυτά που λέει η επιστήμη αλλά τα πιστεύουν. Εγώ αντίθετα πιστεύω στον Θεό. Αυτόν εμπιστεύομαι. Απόλυτα. Γνώρισα την επιστήμη, έκανα έρευνα,βρήκα μόνος μου,ψηλάφισα το άγνωστο. Για να το κάνω αυτό πίστεψα σε άλλους. Τώρα ψηλαφώ τα του Θεού.Είναι πολύ καλύτερα.Υπάρχουν στοιχεία από τις επαφές σας με τους νέους που δεν έχουν γραφεί σε αυτό το βιβλίο;
Ασφαλώς και πολλά. Αυτό που με περιόρισε ήταν ο στόχος των 100 ερωτημάτων. Σκέπτομαι να προχωρήσω και σε δεύτερο και τρίτο βιβλίο. Το πρώτο είναι «τοχτύπημα της πόρτας»,η υποψία του Θεού, η πρώτη πίστη. Το επόμενο θα είναι «το άνοιγμα», η πορεία προς τον Θεό. Ελπίζω να κλείσω με την«επίσκεψη του Θεού»,δηλαδήμε τις γεύσεις της κοινωνίας με τον Θεό.Σας επισκέπτονται πάρα πολλοί νέοι, η επιλογή των νεαρών πρωταγωνιστών αυτού του βιβλίου πως έγινε;
Αυθόρμητα,για να έχουμε μια σφαιρική κατάθεση προβληματισμού. Έτσι, ο ένας είναι άνθρωπος της Εκκλησίας, ο δεύτερος μιας διαφορετικής παιδείαςπου αντέδρασε. Άλλος είναι εντελώς άσχετος και αδιάφορος. Η μία κοπέλλα λίγο ψάχνεται. Η άλλη ψάχτηκε, πάλεψε και βρέθηκε κάπου. Είναι διακριτική, μένει στο τέλος και δεν μιλάει. Όλοι είναι υπαρκτά πρόσωπα.Αρχίσατε αυτό το βιβλίο να γράφετε σε κάποιες πολύ προσωπικές σας στιγμές, όταν ήσασταν απομονωμένος από τον κόσμο.Ήταν τυχαίο;
Δεν ξέρω. Μου προέκυψε σε ένα ερημητήριο του Αγίου Όρους. Δεν είχα ηλεκτρικό ρεύμα, σχεδόν τίποτα. Βρήκα εκεί κάτι κόλλες χαρτί, είχα κι ένα στυλό κι άρχισα να γράφω πολύ πυκνά με το χέρι, διότι δεν ήταν αρκετό το χαρτί
Μετά απόπέντε μήνες, βρέθηκα πάλι σε ένα ερημητήριο, αυτή τη φορά στην Πάτμο. Εκεί ολοκλήρωσατον διάλογο. Δεν υπήρχε καμία άλλη σκοπιμότητα. Βγήκε αυθόρμητα. Η ησυχία όμως και η έρημος βοηθάει πολύ.Ένα χρόνο μετά την περσινή μας συνάντηση συνεχίζετε να βλέπετε κόσμο , νέους οικογένειες ανθρώπους που χτυπήθηκαν από την κρίση. Πιστεύετε ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα αντέξουν τα χτυπήματα αυτά όσο συνεχίζεται η κρίση;
Θα σας πω πως αισθάνομαι. Δεν έχω πολλή ελπίδα ότι θα ξεφύγουμε από αυτό που μας ετοιμάσανε, από αυτό στο οποίο μας παγίδευσαν. Ελπίδα θα είχα μόνο αν ξυπνούσαμε ως λαός. Δυστυχώς όμως δεν φαίνονται σημάδια αφύπνισης. Ο λαός συνεχίζει να κοιμάται, αν και είναι στα όρια της αντοχής του. Θα δείτε με τι κριτήριο θα ψηφίσουμε. Εντελώς επιπόλαια.
Παρόλα αυτά δεν βλέπουμε τον κόσμο να στρέφεται αλλού να αναζητά λύσεις που θα τον σώσουν και θα τον ηρεμήσουν αλλά παλεύει με τα γήινα, τα υλικά.
Είναι σαφές ότι θα πρέπει να υπάρξει στροφή προς άλλες κατευθύνσεις. Για παράδειγμαείναι μεγάλες σταθερές η Εκκλησία και η πίστη,και δοκιμασμένες. Αλλά μη αξιοποιημένες. Αντίθετα υπάρχει και ύβρις και περιφρόνηση και συκοφαντική δυσφήμησή τους. Και όμως εκεί κρύβεται και το μυστικό και η ελπίδα. Το φοβερο είναι ότι ούτε η Εκκλησία δραστηριοποιείται ούτε και η κοινωνία ανταποκρίνεται.
Δεν έχω την ελπίδα ότι αυτός ο τρικυμισμένος ωκεανός εύκολα θα ηρεμήσει. Έχω όμως την χαρά και τη βεβαιότητα ότι οι νησίδες που υπάρχουν μέσα σε αυτόν τον ωκεανό θα συνεχίσουν να υπάρχουν και θα αποτελούν καταφύγιο όσων ναυαγών τις επιλέξουν.Ναι αλλά έτσι θα προχωρήσει η ζωή μας; προσπαθώντας να πιαστούμε από κάπου μέσα στον ωκεανό;
Φυσικά. Έτσι είναι όλη η ιστορία,τρικυμισμένος ωκεανός. Πόλεμοι, καταστροφές, αρρώστιες, επιδημίες, αποστασία, αμαρτία, μιά διαρκούσα κρίση.
Δυστυχὠς,η ελπίδα μας επικεντρώνεται στη λύση του οικονομικού προβλήματος. Γιατί η ευμάρεια έγινε ο θεός μας. Είναι πολύ λίγο αυτό.
Βέβαια, η κρίση μπορεί να γεννήσει αξίες και αυτές πολιτισμό. Μακάρι να συμβεί κάτι τέτοιο. Από την άλλη όλα δείχνουν πως οι κοινωνίες μας πορεύονται προς αποστασία προς πνευματική αυτοκαταστροφή. Κάτι τέτοιο οδηγεί νομοτελειακά στην
πείνα, στον λοιμό, στη στέρηση, στον θάνατο.
Σε αυτό το απόσπασμα του βιβλίου δίνεται μια ουσιαστική εξήγησηγια τις επιλογές του μετά την λαμπρή του πορεία στο χώρο των επιστημών
Συνεπώς, δεν έχω καμία ελπίδα, έτσι όπως την θέλει η κοσμική αντίληψη. Είμαι όμως γεμάτος από ελπίδα, όπως την κατανοεί η Εκκλησία.
Γι αυτό έγραψα και το βιβλίο. Με πολλή ελπίδα. Θες ελπίδα; Ζήσε με πίστη στον Θεό. Αρνείσαι την πίστη; Δεν έχεις ελπίδα. Αυτός είναι ένας παγκόσμιος νόμος με διαχρονική ισχύ.Ο τίτλος του βιβλίου σας είναι και σημαδιακός και επίκαιρος;
Ο τίτλος του βιβλίου προέρχεται από τα λεγόμενα ενός ανθρώπου που ψάχνεται. Δεν ξέρω αν είναι πιστός και δεν τὸ ξέρει ούτε ο ίδιος, αλλά είναι ένας άνθρωπος ειλικρινής, και με πολύ πόνο είπε αυτό: «Αν υπάρχει ζωή, θέλω να ζήσω».
Σήμερα γιατί αυξάνονται οι αυτοκτονίες; Γιατί δεν θέλουν να ζήσουν οι άνθρωποι; Γιατί δεν πιστεύουν στην ζωή. Δεν έχουν ελπίδα. Έρχεται αυτό το βιβλίο και τι λέει; Αν υπάρχει ζωή θέλω να ζήσω. Η ελπίδα και η ζωή είναι μονόδρομος. Και λέγεται πίστη. Με την πίστη και στα γεράματα και στις δοκιμασίες και στερήσεις του είναι κανείς νεανικός, γεμάτος ζωή. Διαφορετικά και στα νιάτα του είναι γηρασμένος.
Συνάντησα πρόσφατα τον αρχιεπίσκοπο Αλβανίας που είναι κοντά 84 ετών, στην δύση της βιολογικής του ζωής, στην κάμψη της πνευματικής και κοινωνικής αποστολής του και όμως είναι γεμάτος οράματα... Έχει αρχή στη δύση του. Είναι νέος στα 84. Αυτό είναι η Εκκλησία.
Έτσι που πάει ο κόσμος θα ταλαιπωρείται, θα μπερδεύεται με τον εαυτό του, θα αυτοκαταστρέφεται, θα παίρνει μερικές ανάσες και μετά πάλι στην παρακμιακή του πορεία.
Υπάρχει όμως απαξίωση για την Εκκλησία και από τους πολιτικούς και από την κοινωνία γενικότερα. Ήλπιζα ότι μέσα από αυτήν την οικονομική κρίση θα υπήρχε μια άλλη στάση για την Εκκλησία. Αυτό εμένα προσωπικά με απογοητεύει.
Εσείς έχετε απογοητευτεί από αυτό, εγώ απογοητεύομαι που δεν υπάρχει αφύπνιση στο εκκλησιαστικό σώμα. Να καταλάβουμε τι θησαυρό κρατάμε και πώς αυτόν θα τον ζήσουμε και θα τον προσφέρουμε. Διότι δεν φταίει μόνο η κοινωνία και οι άλλοι,φταίμε κυρίως εμείς.
Αν οι άνθρωποι που έχουν διαγράψει την Εκκλησία μέσα τους,κάποτε την γνώριζαν,ίσως θα την ζούσαν καλύτερα από εμάς.
Τα παιδιά του βιβλίου ήταν τέτοια παιδιά. Νέοι άνθρωποι που θα μπορούσαν να ζήσουν αυθεντικότερα από μένα αυτό που εγώ τους μετέφερα.Οι πολιτικοί μας τι ρόλο παίζουν στην ζωή μας στην καθημερινότητά μας στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε τώρα ως χώρα;
Το πρόβλημά μας καταρχήν ξεκινάει από την παιδεία και για αυτό ευθύνεται ο πολιτικός κόσμος.
Το πόσο ευθύνεται ο πολιτικός κόσμος για την κατάντια του λαού μας δεν θα σας το πω εγώ, αλλά θα σας αναφέρω μια δήλωση του Πούτιν πριν από μερικούς μήνες : «Εμείς στην χώρα μας έχουμε πολλές θρησκείες και γι αυτό στηρίζουμε την ανεξιθρησκεία.
Παραταύτα, δίνουμε ειδικά προνόμια στην Ορθόδοξη Εκκλησία για τρεις λόγους: Ο πρώτος είναι γιατί αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο και ρίζα της ταυτότητας, του πολιτισμού και της ιστορίας μας. Δεύτερον γιατί θέλουμε να δημιουργήσουμε μια κοινωνία που θα στηρίζεται στις ηθικές αξίες και δεν βρίσκουμε καλύτερη ηθική από την ηθική του Ευαγγελίου.Και τρίτον γιατί δεν θέλουμε να κάνουμε το λάθος που έκανε η δύση,η οποία έφτιαξε μια κοινωνίαόπου ντρέπεσαι να πεις ότι πιστεύεις στον Θεό».
Αυτή είναι πολιτική δήλωση, αλλά είναι και πνευματική δήλωση. Αυτό απορώ γιατί δεν το λένε οι δικοί μας.Πώς καταφέραμε να θεωρούμε ταμπού την ίδια μας την πίστη και να φοβόμαστε να την ομολογήσουμε μην τυχόν και μας πουν γραφικούς;
Διότι είμαστε παράγωγα της Δύσης που ξέχασαν τον θησαυρό της Ανατολής.Πάρτε έναν Έλληνα που έχει μέσα του Καππαδοκία, που έχει στοιχεία μιας τέτοιας παράδοσης. Αυτά μας τα αφαιρέσανε και μας έκαναν να χωνέψουμε όλον τον ορθολογισμό της Δύσης.
Γι αυτό έχουμε και πνευματική φτώχεια οι Έλληνες πιστεύω.
Έχουμε όμως σπόρο και ο σπόρος μπορεί να βλαστήσει. Πατάμε πάνω σε πλούσια γη, σε αμύθητο ορυκτό πλούτο. Πατάμε πάνω και σε ασύλληπτο πνευματικό πολιτισμό. Καιρός να αρχίσουμε τις πνευματικές μας... εξορύξεις. Αρνηθήκαμε τον θησαυρό μας και πέσαμε στα ξυλοκέρατα του ορθολογισμού,του συμφέροντος, της φθοράς, της μη ελπίδας.Για αυτήν την νέα γενιά βλέπετε φως;
Μόνον αν κατανοήσει την ταυτότητά της.
Είναι σε χειρότερη κατάσταση αυτοί που γνώρισαν τον πλούτο του πολιτισμού μας,τις ρίζες μας και στην πορεία τον έχασαν ή αυτοί που δεν έχουν καθόλου στοιχεία τέτοια μέσα τους, όπως οι νέες γενιές, αφού κανείς δεν τους τα μεταφέρει;
Τί σημασία έχει το τί είναι χειρότερο; Ας ψάξουμε για το καλύτερο. Η αλήθεια είναι ότι διακόπηκε η μεταλαμπάδευση της πνευματικής παράδοσής μας. Αποτέλεσμα οι νέοι να μην έχουν τέτοιες εμπειρίες.Υπάρχει όμως σπόρος, ίσως δύσκολα ανιχνεύσιμος. Πάντως υπάρχει.
Αυτή η διαπίστωση μου συντηρεί και την ελπίδα. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι ένα νέο παιδί που τα βλέπει όλα μαύρα, αν του δώσεις έναν θησαυρό, δεν θα τον δεχθεί. Μπορεί να δυσκολεύεται να το πιστέψει αμέσως. Στην Εκκλησία μέσα υπήρξαν μεγάλοι άγιοι που ήταν αρνητές ή διώκτες. Ο Παύλος ήταν διώκτης. Κουβαλούσε προκατάληψη. Ο Μωυσής ο Αιθίοπας ήταν σκληρός άνθρωπος. Οι τελώνες για τους οποίους μιλάει το Ευαγγέλιο, οι πόρνες, ο ληστής στον σταυρό. Ο Θεός είναι ζωντανός.Μου είναι δύσκολο να πω ότι δεν υπάρχουν ελπίδες.Εγώ όμως θα περίμενα από το σώμα της εκκλησίας πιο ουσιαστική παρουσία στην κοινωνία όχι μόνο τώρα με την οικονομική κρίση, αλλά από το παρελθόν προκειμένου να ήταν ο κόσμος τώρα προετοιμασμένος τουλάχιστον πνευματικά.
Μπορεί να έχετε και δίκιο. Ως Εκκλησία, θα έπρεπε να έχουμε λίγο και αυθεντικό λόγο, συνέπεια και αληθινή ζωή. Η Εκκλησία είναι χάρις, σημεία και πολύ λιγότερο λόγος. Και υπάρχουν αυτά τα στοιχεία.
Έζησα αυτές τις μέρες την απόγνωση των ανθρώπων, τον πόνο , την έσχατη ανάγκη τους, τον αποπροσανατολισμό τους, είναι χαμένοι, δεν ξέρουν από πού να πιαστούν. Είναι σε αδιέξοδο,σε υπαρξιακό πανικό. Από την άλλη μεριά ζω και μιαν αρχοντιά, έναν πλούτο, εξαιρετικών ανθρώπων και πράξεων.
Υπάρχει και πλεόνασμα καλού και θεϊκής παρουσίας.
Και σήμερα μπορούμε να πούμε: ζει Κύριος. Ζούμε ταυτόχρονα τον μεγάλο πόνο και την μεγάλη παρηγορία. Την αποστασία και τη χάρι. Αν ήμουν ο μεγαλύτερος άθεος,με αυτά που βλέπω θα πίστευα στον Θεό.
Τελειώνοντας την συνέντευξη συνειδητοποίησα ότι στάθηκε η αιτία για άλλο ένα ουσιαστικό απόγευμα από πλευράς ανταλλαγής απόψεων . Όμως από αυτήν την συνάντηση πήρα πολλά όχι μόνο για τους αναγνώστες αλλά και για μένα την ίδια που έμαθα και άλλα και άλλα …για τον άσβεστο πόθο του να πρωτοστατήσει σε κινήσεις που θα στηρίξουν τον τόπο . Κινήσεις που θα περίμενε κανείς να δει από πολιτικούς και αρμόδιους φορείς. Όμως δεν είναι της ώρας κι ελπίζω σύντομα να δούμε τα σπουδαία…Εκδόσεις ΙΜΜΛ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ: ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ “Ο ΣΩΤΗΡ”
Σόλωνος 100 – 106 80 Ἀθήνα
Τηλ: 210-3624349 – fax: 210-3637108
email: kentriko@osotir.org
Ηλεκτρονικό Κατάστημα http://osotir.org/shop/
Ας σημειωθεί ότι τα έσοδα από το βιβλίο θα διατεθούν στην ενίσχυση του Κέντρου Ανακουφιστικής Φροντίδας “Γαλιλαία” της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσογαίας και Λαυρεωτικής.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου